Kesme işareti ile ilgili TDK kuralları

TÜM YAZILARI SON GÜNCELLEME: 20 Temmuz 2019 10:28

PKK miadını doldurdu. Sınır ötesinde de barınması da artık mümkün değil. Kirlenmişliği, onu kullananların da artık ondan kurtulmak için hamle yapmalarına sebep oldu. Nitekim yakın bir tarihte Kandil'in tamamen boşaltıldığı haberini duyabiliriz. Kürtçü kafa siyaset ve tarikat üzerinden emelleri için çalışmaya devam edecek, zira onların hizmet ettiği odaklar onların kürtçülükten vazgeçmelerini değil, başarılı olabilmeleri için kılık ve taktik değiştirmeleri gerektiğini onlara talim ediyor. Türkiye ve Suriye'de güçlü Kürt yoğunluklu tarikatları mehdiyyun perspektifli kullanmak konjonktüre daha uygun ve zahmetsiz üstelik. -- Din ve kutsal ile kandıranlar en büyük yanılgı içindedirler, zira ateşin en harlısı onların payına düşecektir. İnanın dediği değerleri hayatında görmediğiniz kim var ise şaklaban ve haindir. Ahlaken tu kakacının imkan bulduğunda ahlakın çanına ot tıkaması ihtimali çok yüksektir. Bu durum, doğunun doğamama, rahimde yuva kurma sorununun eseridir. Bir yansıması da, olsa fena olmazcının olduğunda olanı, gözünün dönmesi, kıymetini bilememesidir. -- Kıymetli bir kardeşim der ki: 'Haksızlık karşısında yüreği kabaran, kabına sığmayan herkesle zaman mekan cinsiyet ırk fark görmeksizin kardeşim.' İmza ile şunu da bendeniz eklerim: 'zulum kimden gelirse gelsin her daim zulmün ve zalimin karşısında olmayanlarla aynı havayı teneffüs etmek de insanın kendine edebileceği en büyük zulümdür.' -- Kesme işareti ile ilgili TDK kuralları... TDK kurum adlarına getirilen ekleri ayırmada kesme işareti kullanma kuralını kaldırdı. Türk Dil Kurumu (TDK), özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmada kullanılan kesme işaretinin kullanımı ile ilgili bir değişikliğe gitti. Değişiklik TDK sitesindeki 'Noktalama İşaretleri (Açıklamalar)' sayfasındaki 'Kesme İşareti' açıklamasına 'Uyarı' olarak girdi. Uyarıda 'Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz' denildi. Değişiklik 'Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112'nci Birleşiminin 2'nci Oturumunda; Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb.' şeklinde örneklendi. TDK'da kurallarına göre Kesme İşareti ( ' ) 1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Kurtuluş Savaşı'nı, Atatürk'üm, Türkiye'mizin, Fatih Sultan Mehmet'e, Muhibbi'nin, Gül Baba'ya, Sultan Ana'nın, Mehmet Emin Yurdakul'dan, Kzım Karabekir'i, Yunus Emre'yi, Ziya Gökalp'tan, Refik Halit Karay'mış, Ahmet Cevat Emre'dir, Namık Kemal'se, Şinasi'yle, Alman'sınız, Kırgız'ım, Karakeçili'nin, Osmanlı Devleti'ndeki, Cebrail'den, Çanakkale Boğazı'nın, Samanyolu'nda, Sait Halim Paşa Yalısı'ndan, Resmî Gazete'de, Millî Eğitim Temel Kanunu'na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği'ni, Eski Çağ'ın, Yükselme Dönemi'nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'na vb. 'Onun için Batı'da bunlara birer fonksiyon buluyorlar.' (Burhan Felek) 1919 senesi Mayıs'ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. (Atatürk) Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Hisar'dan, Boğaz'dan vb. Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun'un 17. maddesinin c bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik'in 2'nci maddesine göre... vb. Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır: Yunus Emre'nin (1240?-1320), Yakup Kadri'nin (Karaosmanoğlu) vb. Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır: Avrupa Birliği'ne üye ülkeler... UYARI: Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz: Boğaz Köprümüzün güzelliği, Amik Ovamızın bitki örtüsü, Kuşadamızdaki liman vb. UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112'nci Birleşiminin 2'nci Oturumunda; Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb. UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır. UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb. UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Halit, Şahap; Bosna-Hersek; Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine rağmen Ahmedi, Halidi, Şahabı; Bosna-Herseği; Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir. UYARI: Özel adlar yerine kullanılan 'o' zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrıl­maz. 2. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur: Nihat Bey'e, Ayşe Hanım'dan, Mahmut Efendi'ye, Enver Paşa'ya; Türk Dil Kurumu Başkanı'na vb. 3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur: TBMM'nin, TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye vb. 4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur: 1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat; 7,65'lik, 9,65'lik, 657'yle vb. 5. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur: Başvurular 17 Aralık'a kadar sürecektir. Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu'nun veri tabanının Genel Ağ'da hizmete sunulduğu gün olan 12 Temmuz 2010 Pazartesi'nin TDK için önemi büyüktür. 6. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır: Bir ok attım karlı dağın ardına Düştü m'ola sevdiğimin yurduna İl yanmazken ben yanarım derdine Engel aramızı açtı n'eyleyim (Karacaoğlan) Güzelliğin on par'etmez Bu bendeki aşk olmasa (şık Veysel) 7. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur: a'dan z'ye kadar, Türkçede -lık'la yapılmış sözler. (İktibas)