Ortadoğu'daki Güç Mücadelesi ve Türkiye'nin Konumu Üzerine Tarafsız Bir Değerlendirme
Ünal TAYFUR
Ortadoğu, tarih boyunca kültürel çeşitliliği ve jeopolitik önemiyle dünya siyasetinin merkezinde yer almıştır. Bugün yaşanan krizler yalnızca bölge halklarını değil, küresel dengeleri de doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle İsrail’in politikaları, Batı’nın bölgeye bakış açısı, sınır tartışmaları ve Türkiye’nin rolü üzerine tarafsız bir değerlendirme yapmak büyük önem taşımaktadır.
İsrail’in Filistin topraklarındaki yerleşim faaliyetleri ve Kudüs konusundaki tutumu uluslararası hukuka aykırı görülse de ciddi yaptırımlarla karşılaşmamaktadır. Bu durum, Amerika Birleşik Devletleri’nin İsrail’e verdiği güçlü destekle açıklanabilir. Bazı akademisyenler bu desteği, ABD’deki İsrail yanlısı lobilerin dış politikayı etkilemesiyle ilişkilendirir.
Geçmişte Haçlı Seferleri döneminde ortaya çıkan Batı’nın İslam coğrafyasına yönelik kültürel ve dinî üstünlük iddiası, günümüzde “medeniyetler çatışması” söylemiyle daha inceltilmiş biçimde yeniden üretilmektedir. Batı'nın Doğu’ya bakışı hâlâ çoğu zaman “ötekileştirme” ve tahakküm arzusu içerir. Bu zihniyet, sadece siyasette değil kültürel alanda da etkisini sürdürmektedir.
Ortadoğu’nun mevcut sınırları, 1916 tarihli Sykes-Picot Anlaşması ile belirlenmiş; bu anlaşma birçok halkı bölerek uzun vadeli çatışmaların temelini atmıştır. Irak, Suriye ve Yemen gibi ülkelerde yaşanan fiili bölünmeler, iç savaşlarla ve dış müdahalelerle daha da derinleşmiştir. Bu noktada bazı devletler, sınırların değişmesine karşı çıkarak bölgesel bütünlüğü savunmaktadır.
Türkiye, hem İslam dünyasının bir parçası hem de Batı ittifakları içinde yer alan bir ülke olarak hassas bir denge yürütmektedir. Filistin meselesinde açık tavır takınan Türkiye, İsrail’in politikalarını eleştirirken; aynı zamanda bölgesel barış için arabuluculuk yapmaya çalışmaktadır. Türkiye’nin Ortadoğu’ya dair tarihsel yakınlığı, Osmanlı mirasıyla pekişmiş ve bu miras dış politikada etkili bir referans hâline gelmiştir.
Sonuç olarak, Ortadoğu’daki gelişmeler yalnızca siyasi değil, tarihsel ve kültürel düzeyde de çok yönlü bir analiz gerektirmektedir. Tarafsız ve kaynaklı bakış açıları, hem akademik anlayışı hem de kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğunu yerine getirmek açısından değerlidir.
---
Kaynakça
- Alkan, M. (2016). Osmanlı Devletinin İslam Birliği Siyaseti: Ortadoğu’nun Osmanlılaşması. Gazi Üniversitesi, Tarih Bölümü.
- Chomsky, N. (2011). Making the Future: Occupations, Interventions, Empire and Resistance. City Lights Books.
- Davutoğlu, A. (2001). Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. Küre Yayınları.
- Fromkin, D. (1989). A Peace to End All Peace. Holt.
- Karpat, K. (2004). Studies on Turkish Politics and Society. Brill.
- Mearsheimer, J. & Walt, S. (2007). The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy. Farrar, Straus and Giroux.
- Said, E. (1978). Orientalism. Pantheon Books.
- Şimşirgil, A. (2021). Haçlı Seferleri ve Zihniyeti. Türkiye Gazetesi.
