Her temas bir iz bırakır

**Merhaba Değerli Okurlarımız;

**Ramazan ayının ilk söyleşisi ile sizlerle birlikteyiz. Ramazan ayı hepimize hayır ve bereket getirsin inşallah. Bugün hepimizin ilgi ile takip edeceği bir konu ve konukla sizleri aydınlatırken bizde kıymetli bilgilerden bu sayede faydalanmış olacağız. Konuğumuz Olay Yeri İnceleme Ve Kimlik Tespiti Şube Müdürlüğünden 3.Sınıf Emniyet Müdürü Sayın Durmuş Solak kendisine hoş geldiniz diyerek zaman kaybetmeden sohbetimizi başlatalım.

Hoş bulduk Selda Hanım. Öncelikle bende içinde bulunduğumuz Ramazan ayının hayırlara vesile olmasını yüce Allah'tan niyaz ediyorum.

**Müdürüm öncelikle onca yoğun tempolu çalışmalarınız arasında bizlere de zaman ayırdığınız için, ben hem şahsım adına, hem de okurlarımız adına size çok teşekkür ediyorum.

Bende bizlere bu imknı verdiğiniz için sizlere teşekkür ediyorum. Vatandaşlarımızı bilgilendirmek adına yapılan her çalışmada biz varız.

**Müdürüm öncelikle şu soruyu yönelterek başlamak istiyorum, olay yeri neresidir?

Suç kastının davranışa dönüştüğü yerde başlayıp, failin kaçış yönüyle devam eden, olayın işleniş tarzının, mağdur ve sanıkları ile ilişkilinin saptanabileceği ve maddi delillerin tespit edilebileceği yere denir.

**Suç soruşturmasında olay yeri incelemesinin rolü ve önemi nedir?

Adaletin sağlıklı işlemesini sağlayan en önemli faktör işlenen suçtaki karanlık noktaların maddi suç delilleri ile aydınlatılması ve suç teşkil eden olayların çözülmesinde bilimsel yöntemlerin kullanılmasıdır.

 Olay Yeri İncelemesi ile elde edilen en önemli unsur maddi delillerdir. Bu tür deliller şüphelinin aleyhine dilsiz biri tanıktır.

Peki, olay yerinin incelenmesindeki amaç nedir?  

 Olayda atılacak ilk önemli adım da adli vakada mağdur yda suçtan zarar göreni bulmak yda kimliklerini belirlemektir. Olay yeri-fail-mağdur(maktül) arasındaki ilişkiyi kuracak maddi suç delillerini bulmaktır. İşlenen suçun aydınlatılması ve adli mercilerin doğru karar vermesini sağlamak amacıyla olay yerini belgelemek.

Olay yerini ilk hali ile belgelenmesi için aşağıdaki yöntemler kullanılır;

           1-Teknik görüntüleme(fotoğraf ve kamera çekimi)

           2- Kroki

           3- Rapor

 Fransız asıllı Kriminal uzmanı Edmund LOCARD bir olay sonrası olay yerini terk eden failleri ile ilgili olarak 'Her temas bir İz Bırakır' ve bir ortamı terk eden bir kişinin orada bulunduğuna dair iz bırakmaması, yda üstünde o ortamdan bir şeyler alıp götürmemesi hemen hemen imkansızdır diyerek değişim prensibini ortaya koymuştur.

Müdürüm, delil nedir? Delillere örnek verirmisiniz?

Tabii ki, Bulgu: Olay yeri incelemesi sırasında olay yeri- faili-mağdur ilişkisini ortaya koymak amacıyla olay yerinde elde edilen ve henüz hukuki nitelik kazanmamış her türlü maddi (fiziksel )unsurlardır.

Delil: Bir hukuki sorunu çözmeye suç failin ispata meydana gelen bir suçun aydınlatılması ve suç faillerini tespitine yarayan hukuka aykırı olarak elde edilmemiş, her tür bulguya delil denir. Her delil bir bulgudur, ama her bulgu bir delil değildir.

Maddi deliller soruşturmada: Olayla alakalı sorulabilecek, KİM-NE-NEREDE-NE ZAMAN-NASIL-NİÇİN sorularına cevap verebilir nitelikte olmalıdır. Örnek vermek gerekirse, parmak izi, tabanca, kovan, sigara izmariti, kan lekesi, maddi delillere örnek olarak gösterilebilir.

**Peki, Delilin suç soruşturmasına sağladığı faydalar nelerdir?  

İşlenmiş bir suçu ispat edebilir ve suçun anahtar unsurunu belirler.

Şüpheli, mağdur ve olay yeri arasındaki ilişkiyi ortaya koyar.

Suça katılan kişilerin kimliğini belirler.

Şüphelinin suçsuzluğunu veya suçluluğunu ortaya koyar.

**Vatandaşlarımızın olay yerinin korunması ile suç soruşturmasına yapabileceği katkı nedir?

İyi korunmuş bir olay yerinden elde edilebilecek tek bir delilin yardımıyla suçluluğun veya masumiyetin ispatlanması sağlanabilmekte, iyi korunmamış bir olay yerinde soruşturmanın seyrini olumsuz yönde etkileye bilmektedir. Olay yerinde bulunan mağdur veya yakınları, olayın psikolojik etkisi ile olay yerine girerek deliline zara verebilmekte, güvenlik görevlileri rahat çalışsın, ortalığı dağınık görmesi düşüncesi ile etrafı toplamakta, eşyaları basitçe temizlemek istemektedir bunun sonucunda olayın aydınlatılmasında kullanılabilecek birçok maddi suç delili yok olmaktadır.

**Olay yerini bozmanın cezai müeyyidesi varmıdır?

T.C.K Madde 281: (1) Gerçeğin meydana çıkmasını engellemek amacıyla, bir suçun delillerini yok eden, silen, gizleyen, değiştiren veya bozan kişi, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Anayasanın 38.Maddesi (Ek fıkra: 03.10.2001-4709/15 Md.) Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez.

**Olay yeri inceleme çalışması sonucu oluşan kirlenme nasıl temizlenir?

 1-Görevli uzman personelin yaptığı değerlendirme sonucunda, halılar toplanabilir, belirtilen yerlere ve zemine bez veya gazete serilerek kirlenme azaltılabilir.

2-Halı ve kumaş yüzeyler üzerine bulaşan vücut izi tespiti amacıyla kullanılan kimyasal tozlar öncelikle elektrik süpürgesi ile temizlenebilir.

3-Daha sonra deterjan(elde yıkama), sıvı bulaşık sabunu, renk bozmayan çamaşır suyu vb. Temizlik maddeleri kullanılarak bez yardımı ile temizlenebilir.

4-Mobilya, pencere, cam vs. yüzeylerdeki kirlenmeler öncelikle deterjanlı nemli bezle, sonrasında ise kuru bezle silinerek çıkarılabilir.

Geçmişten günümüze olay yeri inceleme çalışmaları hakkında bizlere bilgi verebilirmisiniz?

Olay Yeri İnceleme Birimi; İstanbul'da Daktiloskopi Dairesi adı altında 1900'lü yılların başında kurulmuş ve 1930 yılından itibaren Fen ve Neşriyat Bürosu olarak faaliyetini sürdürmüştür. Türk Emniyet Teşkilatında ilk Kriminalistik uygulamalar, Türkiye'ye gelen bir macar mültecisi olan Yusuf Cemil Bey'in tanıttığı parmak izi teknikleriyle 1910 yılında başlamıştır. Sonraki yıllarda, parmak izi teknikleri Polis Okulları Eğitim müfredatına müstakil bir ders olarak alınmıştır. Polis Akademisinin (eski ismi Polis Enstitüsü) açılmasıyla birlikte. Öğrencilerin bilgisini artırmak amacıyla 1938 yılında küçük çapta bir 'Kriminalistik Laboratuarı' kurulmuş ve günümüz Kriminal laboratuvarının temeli de o zamanlarda atılmıştır.

Suç ve suçluluk olgusu, tarihsel süreç içerisinde sürekli değişim göstermiştir. Günümüzde de değişim göstermeye devam etmektedir. Teknolojik gelişmeler, suçla mücadele önemli destek sağladığı kadar suçu kolaylaştıran unsurlar olarak ta karşımıza çıkmaktadır. Bu durum suçla mücadele eden birimlerin her zaman için suçlulardan bir adım daha önde olmasını zorunlu kılmıştır. Suçla mücadelede bilimsel ve modern yöntemlerin kullanılması, sadece suçlulara ulaşma açısından değil insan haklarının korunması ve adil bir yargılama açısından da büyük önem arz etmektedir.

**Müdürüm böyle önemli konularda bizleri aydınlattığımız için çok teşekkür ediyorum.

Ben teşekkür ederim.

**Başka bir söyleşi de yeniden görüşmek dileği ile hoşça kalın. Hayırlı Ramazanlar.

OLAY YERİ İNCELEME VE KİMLİK TESPİT ŞUBE MÜDÜRÜ 3.SINIF EMNİYET MÜDÜRÜ DURMUŞ SOLAK

Söyleşi: Selda Avcı