Ülkemiz yaklaşık olarak bugün ki gelişimini III. Jeolojik zamanda tamamlamıştır. Bu nedenle linyit başta olmak bir çok maden bakımından zengin bir ülkeyiz. Bu sebeple ülkemizde bir çok açık ve kapalı olmak üzere çok sayıda maden ocağı işletmeleri bulunmaktadır. Başta Zonguldak taş kömürü ocaklarının ardından en fazla üretim Soma Linyit ocaklarından karşılanmaktadır. Yaşadığımız bu son acı faciayla birlikte akla gelen bir çok sorunun yanıtlarını cevaplayalım.
Öncelikle şunu da bilmemiz lazım ki bu ocakta yaşanan olay bir patlama değil. Yer altında çalışan erken uyarı, oluşabilecek bir yangına karşı söndürme cihazlarının, yer altında gerek patlatma ile yapılan çalışmalar için gerekse çalışanlarının çalışma alanına indiren asansörlerde kullanılmak üzere elektrik enerjisine ihtiyaç vardır. İşte Soma da yaşanan felaketin sebebi bu enerjiyi sağlayan trafo da meydana gelen patlama sonucunda oluşan yangın sebebiyle ortaya çıkan boğucu gazlar dediğimiz karbondioksit ve karbonmonoksit gazının yer altındaki galerilerde yayılması sonucu oluşmuş felaket. Hemen hemen gerekli tüm güvenliği sağlayan teçhizatların tamamı bu trafolardan gönderilen elektrik enerjisi ile sağlanmaktadır. Haliyle bu trafolarda meydana gelecek bir patlama neticesinde başta yer altına temiz hava gönderen sistem, otomatik yangın söndürme sistemi ve en önemlisi asansörler devre dışı kalacaktır. İşte soma da oluşan tablonun muhtemel sebebi de budur.
Tüm bunların yanında yer altında madene ulaşmamızı sağlayan galeri dediğimiz yolların tahkimatları odun kalasları ile yapılmaktadır. Şüphesiz ki oluşacak bir yangın veya patlama neticesinde bu kalasları tutuşturması kaybı artıran bir diğer faktördür. Yine kömür üretimi esnasında oluşan ve teknik olarak çökelmiş veya askıda tozlar dediğimiz kömür tozlarının bir patlama ile oluşacak ani basınçla birlikte havalanarak sıkışıp bir patlama ile yangın oluşturma tehlikesi vardır. İşte oluşabilcek bu yangınlar ortamda bulunan oksijeni tüketecektir. Yine bu olayda çok kez gündeme gelen ortama temiz hava pompalanması ise yangının devam ettiği süre içinde mümkün olmayacaktır. Çünkü gönderdiğimiz oksijen bu yangının daha da çok artmasına sebep olabilir.
Bütün bu olaylara sebep olan trafonun bütün kablolarının iletim hatlarının kesinlikle yanmaya karşı dayanıklı olması gereklidir. Bu trafolar işler olarak da elektrik voltaj değerini düşürmede kullanılmaktadır. Çünkü yer yüzeyindeki voltaj değeri yer altında kullanılamaz. Tabi bu noktada sorulması gereken soru bu yangın neden çıktı? Bu trafonun soğutma sistemi ne şekilde olmaktadır.(ki burada asla yağla soğutma sistemi kullanılmamalıdır). İşte tüm bu sebepler bu acı tablonun oluşmasına sebep olabilir. Elektrik trafolarının iş sağlığı ve güvenliği açısından %2 lik bir risk değerine sahiptir. Yani bu olay bir maden ocağında olabilir, ve olabileceği önceden tahmin edildiği için gerekli önlemler alınabilir.
Sonuç olarak semadan ve yerden gelen afetler biz kullar için birer imtihan vesilesidir. ALLAHA sığınalım ve dua edelim.
Acımız çok büyük bu vesileyle de hayatını kaybeden kardeşlerimize ALLAHTAN rahmet, yaralı olarak kurtulan tüm madencilerimizede acil şifalar diliyorum.
MİLLETİMİZİN BAŞI SAĞOLSUN.
