
İsrafın Sessiz Yankısı
Ünal TAYFUR
Bir çocuk, ekmeğin kırıntısını avucunda sıkıca tutarken; aslında bir milletin vicdanını taşır. İsraf, sadece maddi bir kayıp değil; değerlerin unutulduğu, emanetlerin göz ardı edildiği bir sessizliktir.
İnsan karakteri çocuklukta şekillenir. Evdeki bir “ışığı kapat” uyarısı, okulda duyulan “fazlasını alma” öğüdü... Bunlar, gelecekteki bilinçli bir yaşamın yapı taşlarıdır. Aile, okul, çevre—her biri bu taşları yerli yerinde koymakla yükümlüdür.
Evler, mutfaklar, sokak lambaları… Hepsi israfla mücadelede birer sahne olabilir. Musluğu kapatan eller kadar, sokakta gördüğü çöpe atılmış ekmeğe içi acıyan bir vicdan da bu sahnede rol alır.
Okullar deneylerle öğretebilir; belediyeler kampanyalarla hatırlatabilir. Ama nihayetinde, en güçlü öğretmen vicdandır.
İsrafı önlemek; sadece tasarruf değildir. Bu, yaşamın hakkını vermek, şükürle yaşamak ve geleceği korumaktır.
Kur’an-ı Kerim’den Ayetler
- A’râf Suresi, 31. Ayet:
“Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
- En’âm Suresi, 141. Ayet:
“Hasat günü hakkını verin, fakat israf etmeyin. Şüphesiz Allah israf edenleri sevmez.”
- İsrâ Suresi, 26–27. Ayetler:
“Akrabaya, yoksula ve yolda kalmışa hakkını ver; fakat saçıp savurma. Çünkü saçıp savuranlar şeytanların kardeşleridir.”
- Furkan Suresi, 67. Ayet:
“Onlar, harcadıklarında ne israf ederler ne de cimrilik; ikisi arasında orta bir yol tutarlar.”
???? Hadis-i Şerifler
- İbn Mâce, Tahâret, 48:
“Abdestte bile israf olur mu?” diye sorulduğunda Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Evet, akan bir nehirde bile olsan israf olur.”
- Buhârî, Rikâk, 11:
“Yiyin, için, giyinin ve sadaka verin; fakat israf etmeyin.”
- Tirmizî, Zühd, 53:
“Allah israf edenleri sevmez.”
???? Atasözleri ve Özlü Sözler
- “Karun malı olsa israfına yetmez.”
Zenginlik, bilinçsizce harcanırsa tükenir.
- “Hazıra dağ dayanmaz.”
Sürekli tüketmek, en büyük serveti bile bitirir.
- “Azı karar, çoğu zarar.”
Ölçülü yaşamak, bereketin anahtarıdır.
- “Tutumlu olan muhtaç olmaz.” — Hz. Muhammed (s.a.v.)
- “İktisat eden zenginleşir, israf eden fakirleşir.” — Bezzar
- “Bir lokma ekmek, bir damla su bile ziyandır.”
Her nimet, şükürle yaşanmalıdır.