Tomtaş'ın 97. Yıldönümü: Kayseri'nin Sanayi Tarihinde Bir Dönüm Noktası
Kayseri'de sanayileşmenin mihenk taşı olarak kabul edilen Tomtaş, 97 yıl önce bugün yani 6 Ekim 1926 yılında kurulmuştur.
Kayseri, coğrafi konumu ve doğu-batı arasındaki geçiş noktası olmasından dolayı birçok medeniyetin buluşma noktası olmuştur. İpek Yolu üzerinde yer alan Kayseri, uzun yıllar ticaretin merkezinde bulunarak Anadolu'nun önemli bölge şehirlerinden biri olmuştur.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Kayseri'nin ticareti, sanayisi ve ekonomisinin önem arz etmesi, yatırımlara başlanan bir dizi sanayi yatırımıyla hız kazanmıştır. Bu yatırımlar arasında Kayseri Uçak Fabrikası, Sümerbank Dokuma Müessesesi ve Anatamir Fabrikaları yer almaktadır. Bu üç yatırım, Kayseri'nin sanayisine ve ekonomisine katkı sağlayarak büyük oranda iş gücü yetişmesine ve istihdamına vesile olmuştur.
Kayseri'de sanayileşmenin mihenk taşı olarak kabul edilen Tomtaş, 6 Ekim 1926 yılında kurulmuştur. Tamamen özel bir girişim olan Tomtaş, devlet destekli Türk Tayyare Cemiyeti ve Junkers ortaklığıyla hayata geçirilmiştir. Ancak projenin başarısızlığının ana nedeni, Junkers'in Rusya'daki tesislere aşırı mali kaynak aktarması ve çeşitli uçak projelerine yönelik rantabl olmayan yatırımlar yapmasıdır. Türk tarafı, sözleşmede vaat edilen imalatlara ulaşamayan Junkers uçakları ve bakım-onarım masraflarındaki fazlalık nedeniyle projeye son vermiştir.
Bugüne kadar yayınlanan bazı çalışmalarda, Tomtaş ile Kayseri Tayyare Fabrikası (KTF) aynı kuruluş gibi gösterilmektedir. Oysa ki KTF, Tomtaş'ın devamı değil, tamamen Milli Müdafaa Vekletine bağlı bir kuruluştur. Tomtaş, 1929 yılında Türkiye Teyyare Cemiyeti ve Alman Junkers ortaklığının katılım parası ödenerek ortaklığın feshiyle sona ermiştir.
Tomtaş, Kayseri'nin sanayi tarihindeki önemli bir dönüm noktası olarak anılmaya devam ediyor. 97. yıldönümünde, bu tarihi girişimin anısını yaşatmak ve sanayi alanındaki katkılarını hatırlamak büyük bir önem taşımaktadır.