Türkiye'nin ilk kadın milletvekili: Kayserili Ferruha Güpgüp

Milli Mücadele'de ailesinin Kayseri Çarşısı'nda askerler için kıyafet üretimi yapan, kadınların örgütlenmesinde ve Kayseri'nin erzak ve silah sevk merkezi olmasında önemli rol oynayan Kayserili Ferruha Güpgüpoğlu, Milli Mücadele sonrasında Cumhuriyetin yapılanmasında aktif görevler üstlenmiş ve kadınlara seçme seçilme hakkının verilmesi sonrasında yapılan 1935 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden milletvekili seçilerek Türkiye'nin ilk kadın milletvekili olmuş ve TBMM'deki 18 kadın milletvekili arasında yer almıştır.

1926 yılında Medeni Kanun'un kabulü, 1930'da Belediye Kanunu ve 1933'te Köy Kanunu'nun ardından 5 Aralık 1934 yılında çıkarılan Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı ile birlikte kadınlar; siyasi ve sosyal yaşamda aktif bir rol almaya başlamıştır. Bu kanunların temelinde ise Türk kadınlarının Milli Mücadele'de üstlenmiş oldukları aktif rol ve sergilemiş oldukları büyük mücadele yatmaktadır.

1935 Soyadı Kanun'la beraber 'oğlu' soyadını eklemek yasak olduğu için 'Güpgüp' olan soyadını 1952'den sonra 'Güpgüpoğlu'na çevirmiştir.

Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinin ardından ilk genel seçimler 1935 yılında yapılmıştır ve Kayserili Ferruha Güpgüpoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi'nden milletvekili adayı olmuştur. Seçimlerde 690 oy almıştır ve 1 Mart 1935'te milletvekili olmuştur.

FERRUHA GÜPGÜPOĞLU KİMDİR?
1891'de Kayseri'de doğmuştur ve ailesi, Kayseri'nin zenginleri ve hayırseverleri arasındadır. Babası Ahmet Mithad Bey, Mektebi-i Mülkiye'den mezun tahsilli ve kültürlü bir devlet adamıdır. Annesi ise Talia Hanımdır ve bir kardeşi vardır.
Babası Mithad Bey, Şam Valiliği'nden emekli olması sonrası İzmir'e yerleşmiştir ve aile, yaz tatillerini Kayseri'de geçirmişlerdir. Annesi Talia Hanım ve kardeşi Feridun, savaş döneminde İzmir'e dönmek üzere bindikleri trende Ulukışla-Konya arasında Ermeni Komutacılar tarafından bombalanması sonucu hayatını kaybetmiştir.

Yaşanan olayın ardından Ferruha Hanım Milli Mücadele'ye katılmıştır. Bu dönemde Mustafa Kemal Paşa, Sivas Kongresi'nin ardından Kayseri'ye uğramış ve Güpgüpoğlu Konağı'nın yakınındaki İmamzade Raşit Ağa'nın konağında konaklamıştır. Ferruha Hanım, İmamzade Raşit Ağa'nın kızı Seyyide Hanım ile birlikte Sivas'ta Melek Reşit Hanım'ın kurduğu Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'nin Kayseri Şubesini açmışlardır.

Ferruha Hanım bu dönemde ailesinin Kayseri Çarşısı'ndaki dükkanlarına dikiş makineleri kurdurmuş ve cepheye giden askerler için kıyafet üretimi yaptırmıştır. Gönüllülere biçki-dikiş öğretmiş, subay eşlerini örgütlemiş ve şehri ev ev dolaşıp halktan kıyafet üretecek malzeme toplamıştır. Dul ve yetimlere iş imkanı sağlamış ve Kayseri Seferi Asker Hastanesi'nde gönüllü hastabakıcılık ve yemek dağıtımı yapmak üzere kadın seferberliği başlatmıştır. Mustafa Kemal Paşa da Milli Mücadele'de Kayseri'yi erzak ve silah sevk merkezi olarak belirlemiştir.

Milli Mücadele'nin kazanılmasının ardından Cumhuriyet Dönemi'nde Ferruha Güpgüpoğlu, yeni ve modern Türkiye'nin yapılanmasında önemli görevler almıştır. 1934'te seçme-seçilme hakkının tanınmasından ardından Cumhuriyet Halk Fırkası Kayseri Vilayet İdare Heyeti Üyeliği, Belediye Meclis Üyeliği yapmıştır. Akabinde Atatürk'ün özellikle talebi üzerine 1935 seçimlerine CHP Milletvekili Adayı olarak katılmıştır. 690 oy alarak 1935 yılında 5. Dönem 925. Sıra 8 Şubat 1935 tarihli mazbatayla 1 Mart 1935'te Kayseri Milletvekili olmuştur ve TBMM'deki 18 kadın milletvekili arasında yer almıştır.

Meclis komisyonlarında aktif görev yapan Ferruha Hanım, meclise daima kravat takarak girmiştir.
Ferruha Hanım, bir evlilik yapmıştır fakat 1920'de boşanmıştır. Ömrünün son yıllarını İstanbul'da Kadıköy Moda'da geçirmiştir ve 18 Nisan 1951'de hayata gözlerini yummuştur. Mezarı ise Kayseri Asri Mezarlığı'nda, babası Ahmet Mithad Bey'in yanındadır.

Haber Merkezi

Bakmadan Geçme