Unutulmaz Şahsiyetler: Muhsin İlyas SUBAŞI

Cumhuriyet dönemi edebiyatının sessiz fakat üretken neferlerinden biri olarak karşımıza çıkan Muhsin İlyas Subaşı, ardında bıraktığı çok yönlü eserlerle ve kaleminin vakarından taviz vermeyen üslubuyla edebiyat tarihimizde kendine özgü bir yer edinmiştir. 83 yıllık ömründe sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir fikir adamı, bir edebiyat çalışanı, bir gönül eri olarak hafızalarda yer etmiştir.

Çok Yönlü Bir Kalem

Şiir, hikâye, roman deneme, biyografi, monografi, hatıra, eleştiri ve inceleme gibi farklı türlerde yazdığı eserlerle edebiyatın hemen her kulvarında ürün vermiştir. Onun yazı hayatı, adeta bir ömrün edebiyata adanmış hâlidir. Yalnızca yazmakla kalmamış; aynı zamanda öğretmiş, yön vermiş, teşvik etmiş, genç kalemlerin yolunu açmıştır.

Subaşı’nın eserlerinde millî ve manevî değerlere bağlılık, medeniyet şuuru, kültürel hafıza gibi temel unsurlar dikkat çeker. O, bir fikir adamı olarak yalnızca sanatı değil, aynı zamanda ahlâkı, terbiyeyi, edebi, vefayı da göz önünde tutmuştur.

Sessiz Ama Derin İzler

Muhsin İlyas Subaşı, hiçbir zaman popülerliğin peşine düşmemiştir. Sessiz ama sağlam adımlarla ilerlediği edebiyat yolculuğunda, yüzeysel alkışlara değil, kalıcı izlere talip olmuştur. Onun eserleri, bir dönemi anlamak, hatırlamak ve yeniden yorumlamak isteyen herkes için önemli birer kaynak niteliğindedir.

Özellikle biyografi ve edebiyat tarihi yazarlığı alanında kaleme aldığı eserlerle, unutulmaya yüz tutmuş pek çok şahsiyeti yeniden gündeme taşımış, "vefa"nın kalemle nasıl gösterileceğini bizlere öğretmiştir. Bu yönüyle o sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir hatırlatıcıdır.

Vefa ve Edebiyat

Hayatında tanıdığı ya da tanımadığı pek çok şahsiyeti kaleme alırken gösterdiği titizlik ve samimiyet, onun edebiyatı bir vefa meselesi olarak gördüğünü göstermektedir. Onun kaleminde her şahsiyet bir emanettir; her satır, bir nesle emanet edilen geçmişin yeniden inşasıdır.

Muhsin İlyas Subaşı’ icin söyleyeceğimiz en net şeylerden biri şudur: O, edebiyatı sadece yazmak olarak değil, yaşamak ve yaşatmak olarak gören bir dava adamıydı. Bugün ardında bıraktığı kitaplar, yazılar ve yetiştirdiği kalemler onun en büyük mirasıdır. Onu anmak, sadece bir şahsiyeti hatırlamak değil; aynı zamanda bir edebiyat anlayışına, bir gönül ahlakına ve bir kültür duruşuna sahip çıkmaktır.
---

Dipnotlar

1. Muhsin İlyas Subaşı’nın biyografik ve edebî çalışmaları için bkz. Subaşı, M.İ. Edebiyatımızda İz Bırakanlar.
2. Yazarın hatıra ve değerlendirme yazıları, pek çok dergide ve kültür mecrasında yayımlanmıştır.
3. Subaşı’nın biyografi türündeki eserleri arasında Unutulan Yüzler ve Gönül Dostları dikkat çeker.