Kayseri'de İlmî Geleneğin Son Halkası: Prof. Dr. Ahmet Kamil Cihan

Kayseri’nin taşına toprağına sinmiş hikmet, bugün bir isimde yeniden hayat buluyor: Prof. Dr. Ahmet Kamil Cihan. 1962 yılında bu şehirde doğan Cihan, ilimle yoğrulmuş bir hayatın temsilcisi. Genç yaşta başladığı bu yolculuk, onu hem Türkiye’de hem dünyada tanınan bir düşünce adamı haline getirdi. 1981’de Kayseri İmam Hatip Lisesi’nden mezun oldu, ardından Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamladı. Aynı üniversitede yüksek lisansını Abdulgani Nablusi’nin kelam anlayışı üzerine, doktorasını ise İbn Sina ve Gazali’de bilgi problemi üzerine yaptı. Bu tezler, onun erken dönemden itibaren klasik İslam düşüncesine duyduğu ilgiyi ve metinle kurduğu derin ilişkiyi gösteriyor¹².

2003 yılında yayımladığı “Sühreverdi'nin Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri” adlı kitabıyla doçentlik unvanını aldı³. 2009’da “İbn Sina ve Estetik” adlı çalışmasıyla profesör oldu⁴. Ancak Cihan’ın akademik kariyeri sadece unvanlarla değil, metinle kurduğu sadık ve titiz ilişkiyle anlam kazanıyor. 2012 yılında Kanada’daki McGill Üniversitesi’nde misafir öğretim üyesi olarak bulundu. Bu süre zarfında klasik İslam düşüncesi üzerine araştırmalar yaptı.

Cihan’ın çalışmaları yalnızca İslam filozoflarıyla sınırlı değil. Türk düşünce tarihine dair yaptığı özgün katkılar, onun entelektüel derinliğini gösteriyor. “Orhun Yazıtlarında Bilge Terimi Üzerine” başlıklı çalışmasında, Türk devlet geleneğinde bilgelik kavramının tarihsel kökenlerini araştırdı⁵. “Fatih Dönemi Düşünce Hayatı” adlı yayınıyla Osmanlı’nın klasik çağında ilim ve siyaset ilişkisini ele aldı⁶. “Farabi’nin Siyaset Felsefesinde Türk Devlet Anlayışının İzleri” başlıklı çalışması ise Farabi’nin ideal devlet tasavvurunu Türk siyasal kültürüyle buluşturarak düşünce tarihimizdeki sürekliliği vurguladı⁷.

Gazali’nin “el-Mearifu’l-Akliyye” adlı eserinin Türkçeye çevirisi⁸, Aynulkudat el-Hemedani’nin “Zübdetu’l-Hakaik” adlı metninin tahkikli neşri ve tercümesi⁹ gibi çalışmalar, onun metinle kurduğu derin ilişkiyi yansıtıyor. Ayrıca Sühreverdi’nin “el-Elvahu’l-İmadiyye”, “Heyakilu’n-Nur”, “Kelimetu’t-Tasavvuf”, “el-Kelimatu’z-Zevkiyye” gibi eserlerinin tahkikli metinlerini ve tercümelerini yayımladı¹⁰. Sadreddinzade Mehmet Emin Şirvani’nin “el-Fevaidü’l-Hakaniyye” adlı eserinde bilimler tasnifi üzerine yaptığı çalışma ise Osmanlı düşünce sistematiğine dair önemli bir katkı olarak öne çıkıyor¹¹.

Bugün Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin dekanı olan Prof. Dr. Ahmet Kamil Cihan, Kayseri’nin ilim geleneğini hem yerel hem evrensel düzeyde temsil ediyor. Onun şahsında, Türk düşünce tarihinin derinliklerinden süzülen bir bilgelik, çağdaş akademik titizlikle buluşuyor. Bu topraklar, taşına sinmiş hikmeti yeniden hatırlamak istiyorsa, Cihan gibi isimlerin izini sürmeli. Çünkü bu iz, yalnızca bir akademik başarı hikâyesi değil; aynı zamanda bir ahlak, bir sadelik ve bir bilgelik yolculuğudur.

---

Dipnotlar ve Kaynaklar

1. Cihan, A.K. (1988). Abdulgani Nablusi ve Kelam İlmi Hakkındaki Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi.  
2. Cihan, A.K. (1994). İbn Sina ve Gazali'de Bilgi Problemi, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi.  
3. Cihan, A.K. (2003). Sühreverdi'nin Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, Erciyes Üniversitesi Yayınları.  
4. Cihan, A.K. (2009). İbn Sina ve Estetik, Erciyes Üniversitesi Yayınları.  
5. Cihan, A.K. (Yıl yok). “Orhun Yazıtlarında Bilge Terimi Üzerine”, [Makale].  
6. Cihan, A.K. (Yıl yok). “Fatih Dönemi Düşünce Hayatı”, [Makale].  
7. Cihan, A.K. (Yıl yok). “Farabi’nin Siyaset Felsefesinde Türk Devlet Anlayışının İzleri”, [Makale].  
8. Gazali, el-Mearifu’l-Akliyye, Türkçeye çeviri: Ahmet Kamil Cihan, 2002.  
9. Aynulkudat el-Hemedani, Zübdetu’l-Hakaik, Tahkik ve Tercüme: Ahmet Kamil Cihan ve arkadaşları, Yazma Eserler Kurumu, 2016.  
10. Sühreverdi, el-Elvahu’l-İmadiyye, Heyakilu’n-Nur, Kelimetu’t-Tasavvuf, el-Kelimatu’z-Zevkiyye, Litera Yayıncılık, 2017.  
11. Şirvani, S.M.E. el-Fevaidü’l-Hakaniyye: Şirvani’nin Bilimler Tasnifi, Yazma Eserler Kurumu, 2019.

---