Trump, Amerika'nın Ekonomik Veri Toplayıcısını Kovdu

Trump, Amerika’nın Ekonomik Veri Toplayıcısını Kovdu

Başkan Trump, Cuma günü açıklanan zayıf istihdam rakamlarını beğenmeyince, bu rakamları üreten kişiyi görevden aldı .

Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin yüzyıllık ekonomik istatistik tarihinde emsali az olan bir hamleydi. Ve haklı bir sebepleri var: Siyasi liderler hükümet verilerine müdahale ettiğinde, bu nadiren iyi sonuçlanır.

Yunanistan'da, hükümetin yıllarca sahte açık rakamları yayınlayarak, birden fazla kurtarma paketi gerektiren yıkıcı bir borç krizine yol açtığı bir durum var. Ülke, daha sonra istatistik kurumunun başkanını gerçek rakamları bildirmekte ısrarcı olunca cezai kovuşturma başlattı ve bu da ülkenin uluslararası itibarını daha da zedeledi.

Örneğin, bu yüzyılın başlarında Çin'de yerel yönetimler , Pekin tarafından belirlenen büyüme hedeflerine ulaşmak için verileri manipüle etmiş ve bu durum analistleri ve politika yapıcıları ülke ekonomisinin durumunu değerlendirmek için alternatif önlemlere başvurmaya zorlamıştır.

Belki de en meşhuru, 2000'li ve 2010'lu yıllarda enflasyon rakamlarını sistematik olarak o kadar düşük gösteren Arjantin vakasıdır ki, uluslararası toplum sonunda hükümetin verilerine güvenmeyi bıraktı. Bu güven kaybı, ülkenin borçlanma maliyetlerini yükseltti ve nihayetinde uluslararası yükümlülüklerini yerine getirememesine yol açan bir borç krizini daha da kötüleştirdi.

Amerika Birleşik Devletleri'nin de benzer bir yolda olup olmadığını bilmek için henüz çok erken. Ancak ekonomistler ve diğer uzmanlar, Bay Trump'ın Cuma günü Senato tarafından onaylanan Çalışma İstatistikleri Bürosu başkanı Erika McEntarfer'ı görevden alma kararının bu yönde endişe verici bir adım olduğunu söyledi.

Eski Hazine Bakanı ve Fed Başkanı Janet L. Yellen, işten çıkarmaların dünyanın en gelişmiş ekonomisinden beklenen bir şey olmadığını söyledi.

"Bu, ancak bir muz cumhuriyetinde görmeyi bekleyeceğiniz türden bir şey" dedi Bayan Yellen.

Ekonomistler, güvenilir ve bağımsız olarak üretilen istatistiklerin hem kamu hem de özel sektörde doğru kararlar almak için kritik öneme sahip olduğunu söylüyor. Federal Rezerv yetkilileri, Amerikalıların ipotek veya araç kredisi almak için ne kadar ödemeleri gerektiğini etkileyen faiz oranlarını nasıl belirleyeceklerine karar vermek için hükümet tarafından toplanan enflasyon ve işsizlik verilerine güveniyor.

Fed Başkanı Jerome H. Powell, yakın zamanda düzenlediği bir basın toplantısında, "İyi veriler sadece Fed'e değil, hükümete ve özel sektöre de fayda sağlar," dedi. "Amerika Birleşik Devletleri bu konuda 100 yıldır lider konumda," diye ekledi ve ekledi: "Bence bunu gerçekten sürdürmemiz gerekiyor."

Devlet istatistikleri uzmanları, Çalışma İstatistikleri Bürosu ve diğer kurumlardan gelen verilerin bir gecede önemli ölçüde kötüleşmesinin pek olası olmadığını söylüyor. Dr. McEntarfer'ın yerine geçici olarak atanan vekil komisyon üyesi William J. Wiatrowski, kurumun uzun süredir çalışanı olup, hem devlet içinde hem de dışında uzmanlar tarafından büyük saygı görüyor. Verileri toplayan ve analiz eden kadrolu çalışanlar, Dr. McEntarfer görevden alınmadan önce kullandıkları yöntem ve prosedürleri kullanarak görevde kalmaya devam ediyor.

Ancak birkaç gün önce istatistik kurumlarının dürüstlüğünü savunan uzmanlar, şimdi kendilerini ABD'deki ekonomik verilerin gidişatı hakkında rahatsız edici sorular sorarken buluyorlar.

"Yoksulluk rakamları açıklanırsa ve iyi görünürse, Nüfus Sayımı müdürü maaşına zam alacak mı?" diye sordu eski Nüfus Sayımı Bürosu yetkilisi ve şu anda Georgetown Üniversitesi'nde profesör olan Amy O'Hara. "Hane halkı gelir rakamları iyi görünmezse ne olacak? Peki ya GSYİH? Peki ya TÜFE?"

Andreas Georgiou, bu tür siyasi baskılara karşı koymanın zorluklarını biliyor.

2010 yılında Yunanistan İstatistik Kurumu'nun başına geçtikten sonra, ülkenin bütçe açıklarını ciddi şekilde düşük gösterdiğini fark etti. Bu bulgular, Yunan yetkililerin çalışmalarıyla ilgili çeşitli suçlamalarla yıllarca onu yargılamaya çalışmasına rağmen, bağımsız incelemeler onun sonuçlarını destekledi. (Ancak, nüfus sayımı Joseph Stalin'in açıkladığından düşük çıkınca tutuklanıp idam edilen Sovyet nüfus sayımı yetkilisi Olimpiy Kvitkin'den daha iyi bir performans sergiledi.)

Georgiou taviz vermeyi reddetti. Güvenilir istatistiklerin politika oluşturma açısından önemli olduğunu, ancak aynı zamanda demokrasi için de elzem olduğunu söyledi.

"Resmi istatistikler, devlet istatistikleri toplumun kendine tuttuğu bir aynadır," dedi. Eğer bu ayna bozulursa veya tamamen kırılırsa, demokratik bir sistemin temelini oluşturan hesap verebilirlik ilkesi işlemez.

"Toplum kendini net bir şekilde göremezse, sorunlarını da tespit edemez," dedi. “Sorunlarını tespit edemezse, doğru çözümleri de bulamaz. Bu sorunları çözecek doğru kişileri bulamaz.”

Bay Trump, Dr. McEntarfer'i görevden almasının sebebinin, kurumunun ürettiği rakamların kendisine siyasi olarak zarar vermek için "hileli" olması olduğunu söyledi.

Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi yönetimlerdeki eski komisyon üyeleri de dahil olmak üzere, hükümet istatistikleri uzmanları bu iddiayı yalanladı. Büronun tek siyasi ataması olan komisyon üyesi, kurumun yayınladığı rakamları kontrol etmiyor ve hatta kariyerleri genellikle birden fazla başkanlık yönetimini kapsayan kariyerli teknokratlardan oluşan bir kadro tarafından kesinleştirilene kadar bunları görmüyor.

Başkan Barack Obama döneminde büroya başkanlık eden Erica Groshen, aylık iş raporlarının dilini canlandırmaya çalıştığında kurum çalışanlarından direnç gördüğünü hatırladı. Büro çalışanları, kurumun görevinin bardağın yarı dolu mu yarı boş mu olduğunu söylemek olmadığını, sadece "Bu, dört ons sıvı içeren sekiz onsluk bir kap" olduğunu bildirmek olduğunu ısrarla savundu. Bayan Groshen ise pes etti.

Bu, siyasi müdahalenin imkansız olduğu anlamına gelmez. Devlet istatistikleri, çoğu açıkça doğru bir cevabı olmayan yüzlerce metodolojik karara dayanır. Yeterince bilgili bir kurum başkanı, zamanla verileri siyasi açıdan avantajlı bir yöne çekebilir ve tek bir karar bile kariyerli çalışanların toplu istifasına yol açacak kadar vahim olmayabilir.

Clinton ve George W. Bush yönetimleri sırasında büroya başkanlık eden Katharine G. Abraham, "Yeni bir komisyon üyesinin gelip, bu rakamları bir şekilde etkilemeye çalışan yöntem ve prosedürlerde değişiklikler yapmaya çalıştığını hayal edebiliyorum," dedi. "Terazinin neresine parmak basacakları konusunda çok şey bilmeleri gerekecek."

Özel Alternatifler

Daha sert yaklaşımlar da mevcut. 2007'de Arjantin'de dönemin Devlet Başkanı Néstor Kirchner hükümeti, ülkenin tüketici fiyat verilerinden sorumlu matematikçiyi görevden aldı ve ardından matematikçinin hesapladığından çok daha düşük bir enflasyon rakamı açıkladı.

Halk kandırılmadı. Uluslararası tahvil yatırımcıları da kandırılmadı; sonuçta hükümet dışındaki araştırmacılar tarafından hesaplanan alternatif enflasyon veri kaynaklarına yöneldiler.

Ancak Arjantin'de en yaygın kullanılan özel enflasyon endekslerinden birini geliştiren Harvard ekonomisti Alberto Cavallo, bu tür alternatif kaynakların doğası gereği sınırlı olduğunu söyledi.

Bay Cavallo bir e-postada, "Özel alternatifler resmi istatistikleri tamamlayabilir, ancak onların yerine geçemez," diye yazdı. "Devlet kurumları, ülke çapında anketler yürütmek için gereken kaynaklara ve ölçeğe sahip; hiçbir özel girişim bunu tam olarak başaramaz."

Son zamanlarda Bay Cavallo, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüketici fiyatlarıyla ilgili veriler yayınlıyor ve bu veriler, Bay Trump'ın tarifelerinin etkisini hükümetin verilerinden daha hızlı gösteriyor. Ancak bu tür gerçek zamanlı kaynaklar değerli olsa da, hükümet verilerinin "kurumsal güvenilirliğini" taşımıyorlar.

Sorun şu ki, bu güvenilirlik bir kez aşındığında, bunu onarmak zor oluyor; özellikle de siyasi yelpazenin her iki tarafındaki taraftarların, karşı parti üyelerinin ortaya koyduğu rakamlara şüpheyle yaklaştığı bir dönemde.

İlk Trump yönetimi sırasında Amerika Birleşik Devletleri baş istatistikçisi olarak görev yapan eski Nüfus Sayımı yetkilisi Nancy Potok, geçmişte Kongre ve iş dünyasında istatistik sistemine güçlü bir iki partili destek olduğunu söyledi. Ancak, siyasi baskılar ve uzun süredir devam eden bütçe zorluklarının birleşiminin bunu en gerekli hale getirdiği bir anda, partizanlık bu desteği zayıflatmış gibi görünüyor.

"Ekonomik verilerin değerini gerçekten anlayan bazı insanlar vardı ve artık bu konuşulmuyor ve geçmişteki gibi o öncüler de yok," dedi. "Bu tür yatırımları yapacak öncü kimse yok."

Ben Casselman, The Times gazetesinin baş ekonomi muhabiridir. Yaklaşık 20 yıldır ekonomi alanında haberler yapmaktadır.

(New York Times Çeviri: Hakan TOPUZOĞLU)