Adnan EVSEN

Kozan (Adana) Depremi ne kadar riskli?

Adnan EVSEN

Geçtiğimiz Pazar günü (27/10/2024) Adana’nın Kozan İlçesi, Minnetli Mahallesinde, AFAD verilerine göre 5.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem saat 20.07 sularında oldu ve yerin 20,13 km derinliğinde gerçekleşti. 5.0 Mw büyüklüğünde gerçekleşen depremde şu ana kadar herhangi bir can kaybı olmadığı, sadece altı evde hasar meydana geldiği anlaşılmıştır. Depremden bir süre sonra birkaç saat içerisinde 20 civarında artçı depremlerin olduğu kayıtlardan anlaşılmaktadır. Minnetli Mahallesinde meydana gelen depremi başta Kozan ve Adana olmak üzere, Kayseri, Gaziantep, Osmaniye, Ceyhan ve Kadirli gibi yerleşim birimlerinde yaşayan vatandaşların hissettiği de ifade edilmektedir.

Minnetli Mahallesinde gerçekleşen deprem Savrun Fayının 13 km kuzeybatısında, Saimbeyli Fayının 5 km güneydoğusunda olmuştur. Bahse konu 5,0 Mw büyüklüğündeki deprem 25/7/2023 tarihinde 5,5 Mw büyüklüğünde olan depremin 5 km kuzeydoğusunda tetiklenmiş bağımsız bir depremdir. 

Deprem olan bölge ve yakın civarında Saimbeyli Fayı, Savrun Fayı, Çokak Fayı, Toprakkale Fayı ve Sarız Fayları yer almaktadır. Adı geçen fayların hepsi de diri fay niteliğinde olup, Türkiye Diri Fay Haritasında (TDFH) yer almaktadır. 

6 -20 Şubat 2023 depremlerinde Narlı fayı, Pazarcık Fayı, Çardak Fayı, Pütürge Fayı, Erkenek Fayı, Amanos Fayı ve Akçadağ Faylarında olan Çardak Depreminde yüzey kırığı oluşmuştur. Yüzey kırığı oluşturan Çardak Fayı 84 kilometre uzunluğunda olup geometrik özelliklerine göre 7,3 Mw büyüklüğüne varan deprem üretebilme potansiyelinin olduğu bilinmekteydi. Çardak Fayı, 6 Şubat 2023 günü 7,7 Mw büyüklüğünde kırılarak büyük bir deprem oluşturmuştu. Doğu batı uzanımlı olan Çardak Fayı, Elbistan ve Nurhak sınırından başlayarak Göksun ilçesi sınırlarına, Göksun büklümüne kadar devam eder. Göksun büklümünde Çardak Fayı sonlanarak Savrun Fayı, Çokak Fayı ve Toprakkale Fayı adları ile güney/güneybatıya doğru uzanırlar. 

Deprem olan yerin kuzeybatısında yer alan Saimbeyli Fayı 41 km uzunluğunda olup Güzelim (Tufanbeyli) Mahallesinden başlayarak, Saimbeyli ilçesinden geçerek Feke ilçesi sınırlarında sonlanmaktadır. 

6 Şubat depremleri ile kırılan ve yüzlerce sayıda artçı deprem oluşturan Çardak Fayı, Göksün büklümünde deprem kümelenmesi oluşturmuştur. Göksun büklümünde sonlanan yüzey kırığının güneye doğru devam eden Toprakkale, Çokak ve Savrun Faylarına stres transfer ettiği düşünülmekte olup bu alanda 6 ve üzeri büyüklükte deprem oluşturmamıştır. 

Bölgede yer alan Saimbeyli Fayı, Toprakkale Fayı, Savrun Fayı, Çokak Fayı, Osmaniye Fayı ve Düziçi Faylarının geometrik özelliklerine göre yaklaşık 6,0-6,5 Mw mertebesinde deprem üretebilme potansiyelleri vardır.  Savrun, Osmaniye ve Toprakkale Fayları ise 6,5 Mw büyüklüğünü biraz daha geçebilecek potansiyele sahiptir.  

27 Ekim 2024 tarihinde meydana gelen deprem 5,0 Mw büyüklüğündeki depremi yapılan hesaplara göre Minnetli Mahallesi 5,6 şiddetinde hissedebileceği değerlendirilmiştir. Depremin odak noktasından itibaren 18 km yarıçap içinde yer alan Kozan ilçesi 5,2 şiddetinde, 35 km yarıçap içindeki Kadirli ilçesi 4,7 şiddetinde, 40 km yarıçap içindeki Saimbeyli 4,5 şiddetinde, 67 km yarıçap içindeki Ceyhan ve Düziçi ilçesi 3,8 şiddetinde, 70 km yarıçap içindeki Yahyalı ilçesi 3,8 şiddetinde, Kayseri gibi yaklaşık 130 km mesafede ikamet eden hemşerilerimiz ise Minnetli Mahallesinde meydana gelen depremi yapılan hesaba göre 2,8 şiddetinde hissedebileceği değerlendirilmiştir.  

Minnetli Mahallesine 130 km mesafede bulunan Kayseri ili 5,0 Mw büyüklüğündeki depremi 2,8 şiddetinde hissettiğine göre değerlendirmenin de Mercalli Şiddet Ölçeğine göre şiddet II ve şiddet III skalasına göre yorumlamak gerekir. 

Şiddet II: (Zayıf); Özellikle üst katlardaki bazı insanlar tarafından hissedilir.

Şiddet III: (Hafif); Kapalı mekânlarda, özellikle binaların üst katlarındaki kişiler tarafından hissedilebilir. Çoğu kişi bunun deprem olduğunun farkına varmaz. Hareketsiz otomobiller hafif sallanabilir. Geçen bir kamyonun titreşimlerine benzer. Deprem süresi tahmin edilir.

Kayseri şehrinde yaşayan bizlerde aynı bu şekilde hissettik. Kimileri deprem olduğunun farkına vardı, kimileri de hiç hissetmedi.  

Kozan ilçesi Minnetli mahallesinde gerçekleşen 5,0 Mw büyüklüğündeki depremin Kayseri şehri etrafında yer alan faylar ile herhangi bir bağlantısı yoktur. 5,0 Mw büyüklüğündeki deprem herhangi bir stres transferi de yapamaz. Minnetli merkezli depremden dolayı herhangi bir korkuya gerek yoktur. 

Peki, Risk Var mı? Çardak Fayının batı ucunda Göksun büklümünde yüzlerce sayıdaki artçı depremlerin bu bölgede kümelenmesi ve güney/güneybatıya doğru devam eden faylar üzerine stres transferi edebileceği düşüncesi ve bu bölgede deprem olabilme riskini artırıyor. Daha çok dikkatli olmak gerekir.

Afetsiz günler dileğimle…

Yazarın Diğer Yazıları