Akıllı telefon bağımlılığı yayılıyor: Her 10 kişiden 6'sı telefonsuz yapamıyor

Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), kişinin akıllı telefonundan ayrı kaldığında yaşadığı panik olma, huzursuzluk, sürekli akıllı telefonunu kontrol etme ihtiyacı, ümitsizliğe düşme gibi belirtilerin gözükmesine denir. Sıklıkla akıllı telefon kişinin elindedir ve telefonunu bırakmakta zorlanır. Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), kişinin akıllı telefonunu bıraktığı an tekrar alma eğilimi göstermesi, arama ve mesaj sesine duyarlı olması, tekrar tekrar kontrol etme ihtiyacı gibi zorlanmalar yaşatır. Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), yaşayan kişi sık sık telefonunun çaldığını zanneder ve telefona yönelir. Yapılan araştırmalara göre akıllı telefona sahip kişilerin yüzde 58’si 1 saat telefonunu kontrol etmeden duramıyor. Bu oran 18-24 yaş arasında yüzde 68’e çıkıyor. Ülkemizde uyandıktan sonra direkt akıllı telefona bakma oranı yüzde 78 olarak bilinmektedir. Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), olmadığını düşünen kişilerde dahi, gün içinde ekran kullanım süreleri 4-5 saati bulabilmektedir. TUİK araştırmalarına göre ülkemizdeki nüfusun yüzde 58’si sosyal medya kullanılıyor ve Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), olan kişiler, sık sık sosyal medya hesaplarını kontrol etme ihtiyacı hissediyor. Sosyal medya üzerinde paylaşılan herhangi bir gönderiyi kaçıracak olma ihtimali bu kişiler için oldukça zorlayıcı olabilmektedir.

Cep telefonu kullanımı üzerine 8000’den fazla katılımcıyla yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre katılımcıların yüzde 36’sı cep telefonu olmadan yaşamını sürdüremeyeceğini, yüzde 75’i cep telefonu olmadan evden dışarı çıkmadığını, yüzde 36’sı geceleri gelişmeleri kaçırmaktan korktuğu için telefonunu kapatmadığını, yüzde 42’si uyumadan önce telefonunu yakın bir yere bıraktığını belirtmiştir (5). Benzer bir araştırmada akıllı telefonundan ayrı kalan gençlerin kaygı düzeylerinin yükseldiği, bu durumun cep telefonunu yüksek düzeyde kullananlarda daha yoğun şekilde hissedildiği belirlenmiştir.Akıllı telefon, farklı farklı cihazlarla yapılabilecek birçok uygulamanın tek bir cihazda toplanmasını sağlıyor. Oyun oynamak, müzik dinlemek, haber takip etmek, fotoğraf ve video çekmek, alışveriş yapmak, tüm bu uygulamalar akıllı telefonlar ile ulaşılabilir olmaktadır. Bu durum da Telefon Bağımlılığına (Nomofobi) sebep olmaktadır. Bu durumlar kişilere hızlılık, yer-zaman bağımlılığın azalması, vakitten kazanç sağlamaktadır. Fakat bu hızlı tüketim, kısa sürede her şeye ulaşmak Telefon Bağımlılığını (Nomofobi), tetiklemektedir.Çevremizdeki kişilerin hayatlarını takip etmek, merak etmek telefon bağımlılığını artıran sebeplerdendir.

‘CEP TELEFONU (NOMOFOBİ) BAĞIMLILIĞININ OLUŞMASINA NEDEN OLABİLECEK RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR’

1980’lerde teknolojik alet olan bilgisayarların evlerimize girmesiyle başlayan gelişimler, TV, tablet, akıllı telefon gibi aletlerin yaşamımızda vazgeçilmez unsurlar haline getirmiştir. Günümüzde artık çocuklar geçmişteki gibi sokakta oynamak yerine sanal oyunları tercih etmektedir. Özellikle sanal oyunlar artık yalnız oynanan oyunlar olmaktan çıkıp, dünyanın öbür ucundaki arkadaşlar ile oynanabilmektedir. Artık bilgiye erişmek için internet arama motorları yeterli görülmekte, ağır kitapların yerini e-kitaplar almaktadır. Her yaş grubundan insanlar sosyal ağları kullanmaktadır. Sosyal ağlarda fotoğraflar, videolar, haberler, yorumlar, siyaset, iş, ekonomi her şey hakkında paylaşımda bulunabilmektedirler. Çok kolay, hızlı ve ucuz erişilebilen sosyal ağlar doğal olarak bağımlılık, yeniliklerden haberdar olma ihtiyacı doğurmaktadır. Bu durum gerçeklikten kopmak ve sanal ortamlara verilen önemi artırmaktadır. Hızlı tüketim sebebi ile insanlar beklemek zorunda oldukları herhangi bir durum karşısında düşük toleranslı olabilmektedir.

Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), bağımlılığının oluşmasına neden olabilecek en büyük risk faktörleri, insanının yalnızlaşması, sosyallikten uzaklaşması ve yabancılaşma duygusudur. Çevremizde gerçekleşen olaylara değil sanal ortamlarda var olma kaygısı risk faktörleri arasındadır. Özellikle sosyal ortamlarda onay alma, kabul görme, değerli hissetme gibi duyguları yaşamakta zorlanan gençler, bunu akıllı telefonları arayıcılığı ile sosyal medya üzerinden gerçekleştirmeye çalışmaktadır.Bu durumda kişinin özgüven eksikliği sebebiyle Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), yaşadığı söylenebilir. Kişinin özellikle sanal ortamda bunu sağlayabildiğini görmesi, akıllı telefon kullanım süresini artırmaktadır. Yapılan bir araştırmada kişilerin akıllı telefon kullanmasına sosyal ilişki kurmak, sohbet etme, gönderilerin ve emojilerin hediye gibi algılanması gibi faktörler olduğu görülmektedir.

‘KİŞİNİN CEP TELEFONU (NOMOFOBİ) BAĞIMLISI OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR’

Telefon Bağımlılığı (Nomofobi), olan kişiler, günlük rutinlerini sürdürme konusunda zorlanırlar. Sosyal ve yaşamsal işlevleri bozulmuştur. Sosyal bir ortamda dahi akıllı telefon kullanımı devam ediyor, günün önemli zamanında akıllı telefon kullanımı var ise, kişinin Telefon Bağımlılığı (Nomofobi) olduğu söylenebilir. Ayrıca akıllı telefondan uzak kalındığına yaşanan psikolojik ve fizyolojik belirtiler artarak devam ediyorsa Telefon Bağımlılığımdan (Nomofobi) söz edilebilir. Akıllı telefonun düzenli olarak kullanımı, akıllı telefonla çok fazla vakit geçirilmesi, bir ya da daha fazla sayıda akıllı cihaza sahip olunması, kişilerin bu cihazların şarj aletlerini devamlı olarak yanlarında taşıması, akıllı telefonun kaybedilmesi, yerinin bulunamaması, yakın bir yerde olmaması, kapsama alanının dışında bulunulması, kontörünün bitmesi, şarjının bitmesi gibi düşüncelerin kendisinde büyük bir endişeye sebep olması, mobil cihaz kullanımına izin verilmeyen yerlerden uzak durma isteği, akıllı telefonun sık sık kontrolü (mesaj ya da arama olup olmadığı açısından), akıllı telefonun gün boyunca hiç kapatılmaması, akıllı telefon ile uyunması, endişe ve stres oluşturması sebebiyle yüz yüze iletişimin sınırlı tutulması ve akıllı cihazlarla iletişimin tercih edilmesi, akıllı cihazlarının kullanımına bağlı olarak fazla miktarda para harcanması maddelerinin yaşanması telefon bağımlılığı (nomofobi) olduğunu göstermektedir.