Gönül Diliyle Sanat İcra Eden Bir Kültür Hafızası: Abdullah Kılıç
Ünal TAYFUR
Sanatla yoğrulmuş bir ömür, kültürle şekillenmiş bir ruh ve zarafetle örülmüş bir kişilik… 1955 Gaziantep doğumlu araştırmacı-yazar, kültür tarihçisi ve görsel sanatlar uzmanı Abdullah Kılıç, sadece eserleriyle değil, gönül diliyle sanat icra eden duruşuyla da Türkiye’nin kültürel hayatında müstesna bir yere sahiptir.
1976 yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim (Görsel Sanatlar) Bölümünden mezun olan Kılıç, yirmi yıl boyunca öğretmenlik yaparak sayısız öğrenciye dokunmuştur. Bu dönem, yalnızca teknik bilgi birikiminin değil, aynı zamanda insan ilişkilerinde gösterdiği nezaketin ve sabrın mayalandığı yıllardır[1]
12 Eylül öncesi toplumsal gerilimin yüksek olduğu üniversite yıllarında, Kılıç bağlaması ve şiirleriyle halk gecelerine katılmış; sanatını gür sesli bir direnişten değil, gönül diliyle topluma seslenmekten yana kullanmıştır[2]. Elindeki sazı ve içindeki sözüyle; umut, kardeşlik ve kültürel bağların taşıyıcısı olmuştur.
Sanat tarihi, mimarlık ve kültürel miras üzerine hazırladığı belgesel kitaplarla tanınan Kılıç, görselliği anlatıyla harmanladığı pek çok esere imza atmıştır:
- Tarihi Eserleriyle Üsküdar (2017): İstanbul’un hafızasını taşıyan mimari yapıları günümüze anlatır[3].
- Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri: Şifahaneler (2014): Türk-İslam medeniyetinin vakıf kültürüne ışık tutar[4].
- Gevher Nesibe Şifahanesi ve Tıp Medresesi (2007/2016): Kayseri’nin bilim ve tıp tarihindeki yeri üzerine görsel bir panorama sunar[5].
Tüm bu çalışmalarda göze çarpan ortak değer, sanatın yalnızca estetik değil, aynı zamanda bir toplumsal sorumluluk aracı olmasıdır. Kılıç, belgesel kitaplarıyla sadece bilgi aktarmayı değil, bir gönül dili oluşturarak okuyucuyu kültürel mirasla duygusal bir bağ kurmaya davet etmiştir.
Abdullah Kılıç’ın grafik sanatlar alanında da önemli çalışmaları bulunmaktadır. 1989’da Kayseri Şehir Amblemi yarışmasında birincilikle seçilen tasarımı hâlen kullanılmaktadır[6]. Yahyalı Belediyesi, KASKİ ve çeşitli kamu kurumları için ürettiği kurumsal kimlik çalışmaları onun tasarım anlayışındaki kültürel derinliği yansıtır.
Kılıç’ı yalnızca eserleriyle değil, hal ve edasıyla da tanımak gerekir. Ses tonunu yükseltmekten kaçınan, karşısındakini incitme ihtimaline karşı her davranışını hassasiyetle tartan, bilgiyi kimden gelirse gelsin hayretle karşılayan ve ilim sahibine kayıtsız şartsız saygı gösteren bir gönül ehli olarak tanınır[5].
Ekonomik anlamda mütevazı bir yaşam sürmesine rağmen, dünya malına karşı tamah etmeden yalnızca geçimini sağlayacak kadarına sahip olmayı yeterli görmesi; onun kanaatkâr ve vakur yaşam anlayışının yansımasıdır. Onun için asıl zenginlik, insanlığa fayda sağlayan işlerde saklıdır.
TRT, Ülke TV, TV360 gibi birçok ulusal kanalda kültür tarihi üzerine konuk olan Kılıç, aynı zamanda Üsküdar’daki atölyesinde belgesel çalışmalarını sürdürmekte ve bazı üniversitelerde sanat tarihi dersi vermektedir[7]. Kurucu başkanı olduğu İstanbul Kültür Sanat Meclisi (İKSM), onun genç sanatçılarla kurduğu gönül bağının kurumsal iz düşümüdür[8].
---
Kaynakça:
[^1]: Gazi Üniversitesi mezuniyeti ve öğretmenlik süreci – abdullahkilic.com
[^2]: Ünal Tayfur’un gözlemleri ve dönem tanıklığı
[^3]: Tarihi Eserleriyle Üsküdar, Abdullah Kılıç, 2017
[^4]: Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri, Abdullah Kılıç, 2014
[^5]: Ünal Tayfur’un biyografik gözlemleri, 2025
[^6]: Kayseri Şehir Amblemi çalışması – abdullahkilic.com
[^7]: Medya ve eğitim faaliyetleri – abdullahkilic.com
[^8]: İstanbul Kültür Sanat Meclisi kuruluş bilgisi – ibid.
