Agorafobi: Korkunun sınırları evin dışına çıkmamakla çiziliyor
Agorafobi, bir kaygı bozukluğudur ve kişi, güvenli bulduğu ortamlardan ayrılmaktan korkar. Şiddetli vakalarda, kişi evini tek güvenli yer olarak görüp, uzun süre dışarı çıkmaktan kaçınabilir. Bu kişiler, kaçışın zor olabileceğini düşündükleri yerlerden (alışveriş merkezleri, toplu taşıma, açık ve kapalı yerler gibi) uzak dururlar. Agorafobi, özellikle panik bozukluğu ile sık görülür ve bu durum genellikle kronikleşir. Ayrıca, agorafobili panik bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ile birlikte de görülebilir.
Agorafobi, bir tür kaygı bozukluğudur. Agorafobisi olan bir kişi, bildiği veya güvenli olduğunu düşündüğü ortamlardan ayrılmaktan korkar. Agorafobili kişiler, şiddetli vakalarda evini tek güvenli ortam olarak görür; günlerce, aylarca hatta yıllarca evlerinden çıkmaktan kaçınabilirler. Agorafobiye sahip olan kişiler genellikle alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları ve açık yerler (otoparklar vb.) veya kapalı yerler (tiyatrolar vb.) gibi hemen kaçışın zor olabileceğini düşündükleri yerlerde bulunmaktan kaçınabilirler. Agorafobi, özellikle panik bozukluğu olan kişilerde yaygındır. Araştırmacılara göre, agorafobili panik bozukluğu kronik olma eğilimindeyken, agorafobisiz panik bozukluğu aşamalar halinde gelip geçme eğilimindedir. Uzmanlar ayrıca, Nisan 2014'te Comprehensive Psychiatry'de yayınlanan bir araştırma sonuçlarına göre agorafobili panik bozukluğunun sıklıkla obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ile birlikte var olduğunu belirtmişlerdir.
‘AGORAFOBİ NEDİR’
Agorafobi, belirli bir yerde kapana kısılma ya da kaçamama gibi irrasyonel ve yoğun bir korku ile karakterize edilen ciddi bir anksiyete bozukluğu türüdür. Agorafobi kaçışın zor olabileceği veya erişilmesinin zor olabileceği durumlarda yoğun korku ve endişeyi tetikleyebilir. Korku ve endişe yaratan durumların veya yerlerin yaygın örnekleri arasında bir bankada veya süpermarket kasasında sıra beklemek, bir tiyatro veya sınıfta uzun bir sıranın ortasında oturmak ve otobüs veya uçak gibi toplu taşıma araçlarını kullanmak yer alır.Agorafobili kişilerde korkuyu tetikleyebilecek durumlar şunlardır: Kalabalık veya kapalı alanlar, açık ve uzak alanlar, evden uzakta olmak
‘AGORAFOBİYE NE SEBEP OLUR’
Agorafobiye neyin neden olabileceğine dair bir takım teoriler mevcuttur. Agorafobinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin etkileşiminden kaynaklandığına inanılmaktadır. Örneğin aşırı içe dönüklük, agorafobi teşhisi olasılığının artmasıyla ilişkilidir. Kaçınan, bağımlı ve ilgili kişilik özelliklerine sahip kişilerde de agorafobi gelişme olasılığı daha yüksek olabilir.İnsanların içsel duygusal çatışmalara nasıl tepki verdiklerine odaklanan ruh sağlığı teorisi (psikanalitik teori), agorafobiyi, çözülmemiş bir Oidipal çatışmadan kaynaklanan bir boşluk hissinin sonucu olarak tanımlar. Agorafobi, bazı zihinsel bozukluklar gibi, bir dizi psikolojik ve çevresel risk faktörüyle ilişkili olsa da, bazı bireyler için genetik bir bileşen nedeniyle ortaya çıkabilir.
‘AGORAFOBİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR’
Agorafobi her yaşta gelişebilir; ancak semptomlar genellikle 25-35 yaşlarında ortaya çıkar ve kadınları erkeklerden daha sık etkiler. Ayrımcılığa uğradığını hisseden kişilerin, agorafobi de dahil olmak üzere bir dizi kaygı bozukluğundan muzdarip olma riskinin daha yüksek olduğu düşünülmektedir.Kişide panik atak öyküsü olması da agorafobi gelişimi için bir risk faktörüdür. Agorafobik bireylerde de panik atak görülme riski vardır. Agorafobi ile birlikte ortaya çıkma eğiliminde olan diğer anksiyete bozuklukları arasında sosyal anksiyete bozukluğu ( sosyal fobi ) ve yaygın anksiyete bozukluğu yer alır.
Agorafobi için risk faktörleri özetle şunları içerebilir: Panik atak olan kişiler, endişeli / gergin bir mizaca sahip olan kişiler, ailede agorafobi veya panik bozukluğu öyküsü olan bireyler, istismar, bir ebeveynin ölümü, saldırıya uğrama veya bir çocuğun zorbalığa uğraması gibi stresli yaşam olayları, Travma (fiziksel veya duygusal), işsizlik ve düşük sosyoekonomik durumu içeren çevresel stres faktörleri, Diğer fobilerle mücadele.
‘AGORAFOBİ BELİRTİLERİ NELERDİR’
Agorafobinin birincil semptomu, kaçışın zor veya kaçınılmaz olabileceği belirli durumlarla ilgili duyulan endişedir. Agorafobisi olan kişilerde kaygıya neden olan yaygın durumlar şu şekilde sıralanabilir: Sırada beklemek, kalabalıklar, restoranlar, sinema salonları, randevular, toplu taşıma kullanmak
Yüksek kalp atış hızı, Bir korku veya dehşet duygusu, Uyku bozukluğu, yorgunluk hissi, konsantrasyon bozukluğu, aşırı terleme, ağız kuruluğu, nefes almada zorluk, göğüs ağrısı, titreme, mide bulantısı ve ishal, mevcut durumdan kaçma dürtüsü, baş dönmesi, yutma güçlüğü, bayılacağı hissine kapılmak, ölüm korkusu
‘AGORAFOBİ NASIL TEŞHİS EDİLİR’
Agorafobi, tek bir durumdan kaygı duymak değildir. Agorafobisi olan bir kişi aşağıdakilerden en az ikisinden aşırı derecede kaygı duyar:Toplu taşıma araçlarını kullanmak, Otoparklar, pazar yerleri, köprüler vb. yerlerde bulunmak, Asansör, tiyatro ve sinema gibi kapalı alanlarda bulunmak, Uzun kuyruklarda ve kalabalıklar içinde bulunmak, Yanında başkası olmadan evden çıkmaktır.
Bakmadan Geçme
