Hukukçu Merve Çetin: 'Ezan sesi telifi hukuka aykırıdır'
İddiaya göre bazı kullanıcılar içeriklerinin arkasında ezan sesi duyulduğu için ezan sesinin telifini alan bir kullanıcı tarafından telif uyarısı aldı. Bu konunun hukuki zemine uymadığını belirten Hukukçu Merve Aygün Çetin, 'Şayet bir kişi, kendi uyguladığı bir makamla, kendi sesiyle yeni bir söyleyiş dile getirir ve bir eser, bir musiki meydana getirirse, evet bu telife konu olabilecektir. Ancak konumuz anonim ezan sesi ise, bu ülkemizin dini bir değeridir ve bunun telif altına alınması, bu nedenle insanlara telif ihlalinden ötürü bir işlem başlatılması hiçbir hukuki zemine uymamaktadır.
İddiaya göre bazı dijital platform kullanıcıları içeriklerinde arkadan duyulan ezan sesi sebebiyle telif yedi. Sosyal medyada ise telif atan markanın ve kişinin adını 'Allah' olarak düzenlediği yer alıyor. Yani ezan sesinden telif aldığınızda Allah size telif attı şeklinde bir bildirim geliyor. Uzmanlar ise dinsel bir simge haline gelen ezan sesine telifin dini değerimizin aşağılanması; ne amaçla yapıldığı belli olmayan, makul bir zemine oturmayan ve hatta hukuki bir zemini bulunmayan bir eylem olduğunu söylüyor.
Hukukçu Merve Aygün Çetin telif hakkının fikri mülkiyet haklarından bir tanesi olduğunu belirterek iddia edilen ezan sesine telifin hukuki yönüyle ilgili olarak, “Telif hakkı, ülkemizde fikri mülkiyet haklarından biri olup, aynı zamanda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na tabidir. Bu hak; musikiyi, sinemayı ve görsel olarak sunulan eserlere tabii olan bir haktır. Ancak mevcut durumda, ortada bir gerçek ya da tüzel kişi tarafından ortaya konulan bir eser söz konusu değildir. Telif hakkının ülkemiz mevzuatına göre korunma süresi, eser sahibi bir gerçek kişi ise, yaşadığı süre boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıldır. Eğer bir tüzel kişiden, şirketten bahsediliyorsa, eserin aleniyet kazandığı (tanındığı) tarihten itibaren 70 yıldır. Sosyal medyanın gündemine oturan bu olay, hiçbir hukuki yarar gözetilmeksizin, aksine alaycı bir tavırla yapılmış ve tahminimizce gündeme oturmak amacıyla gerçekleştirilmiş bir harekettir. Zira anonim bir ezan sesinin telife konu edilmesi, evrensel bir dini değerin sınırlandırılması anlamına gelecektir. Bu da, ülkemizde oldukça önem arz eden dini değerimizin aşağılanması ve hukuki zemini bulunmayan bir eylemdir. Telife konu edilen videoların ses içeriklerinin yayınlandığı dijital platformların, ses algoritmalarını yürürlüğe koyarken, o ülkelerin değerlerine ve mevzuatına uygun hareket etmesi gerekmektedir. Ancak global bu veri sağlayıcı platformların, ülkemiz hukukuna aykırı hareket ettiği ve dini değerlerimizle örtüşmeyen eylem ve olaylara sebebiyet verdiği ortaya çıkacaktır. Bu durumun, Türk hukukundan ziyade, bu dijital platformların yetkilileriyle bizim idari yetkililerimizin müzakereleri sonucunda çözülebileceği kanaatindeyim. Çünkü anonim bir ezan sesinin telife konu edilemeyeceği, hukuk düzenimizde açıktır. Şayet bir kişi, kendi uyguladığı bir makamla, kendi sesiyle yeni bir söyleyiş dile getirir ve bir eser meydana getirirse, bu telife konu olabilecektir. Ancak konumuz anonim ezan sesi ise, bu ülkemizin dini bir değeridir ve bunun telif altına alınması ve bu nedenle insanlara telif nedeniyle bir hukuki işlem başlatılması hiçbir hukuki zemine uymamaktadır. Şu an hukuki zemini sağlam olmayan bir düzlemde bulunduğumuzu üzülerek belirtmek isterim. Bu nedenle, global bu şirketlerin içerik üreticilerine ya da vatandaşlarımıza uygulayabileceği yaptırımlar karşısında temkinli olmalarında fayda var. Bir an önce, dijital platformları yöneten resmi kurum ve kuruluşlarımızın bu konuda bir aksiyon alması gerekmektedir” şeklinde konuştu.
Bakmadan Geçme
