Bipolar bozukluk: Duygusal dalgalanmaların hayat üzerindeki etkisi
Bipolar bozukluk, mani denen yüksek enerji ve aşırı mutluluk içeren dönemle depresif yani aşırı mutsuz dönemden oluşan, iki zıt uçlu ruhsal bir rahatsızlıktır. Bipolar bozukluğun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler ve çevresel stres faktörlerinin etkileşimi ile ortaya çıkabileceği düşünülmektedir.
Bipolar bozukluk, eskiden manik-depresif bozukluk ismi ile bilinen, iki ayrı hastalık döneminin görüldüğü iki uçlu psikolojik bir rahatsızlıktır. Günlük hayatın akışında gerçekleşen iniş-çıkışlardan farklı olarak, bipolar olan kişiler keskin iniş-çıkışlara bağlı iş ortamında, okul hayatında, aile ve arkadaş ilişkilerinde ciddi sorunlar yaşayabilir. Hatta gerçekle bağlantısı olmayan sanrısal ve paranoyak düşüncelere sahip olabilir.
‘BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR’
Bipolar, taban tabana zıt olan "mani" ve "depresif" duygudurumuna sahip kişilerde iki uçlu bozukluğu tanımlamaktadır. İki ayrı hastalık dönemlerinde görülen mani, coşkulu, taşkın ve enerjik bir ruh halini ifade ederken, depresif ise üzgün olan, intihara kadar uzanabilecek depresyona işaret etmektedir. Toplumda her 100 kişiden % 1-2’sinde görülen bipolar bozukluk, sıklıkla genç erişkinlikte 15-35 yaş aralığında ortaya çıkar, kadın ve erkekte eşit olarak görülmektedir.
‘MANİ NEDİR’
Maniye girmiş kişi (yani ‘manik’ hasta) son derece neşelidir. Güler şarkı söyler, herkesle sohbet eder ancak hasta neşeli olmakla birlikte kolaylıkla da sinirlenebilir. Bipolar hastalığı (duygudurum bozukluğu) olan kişilerin fikirlerini eleştirmeye, taşkın davranışlarını engellemeye çalıştığınızda da büyük bir öfkeye kapılabilirler. Mani ‘anormal‘ bir durumdur ve kişi neşeli, mutlu, esprili ve enerjik olmasına rağmen kişinin tüm sosyal uyumu bozulmuştur.
‘BİPOLAR BOZUKLUK BELİRTİLERİ NELERDİR’
Bipolar bozukluğu bulunan kişilerde aşırı yüksek ruh halinden aşırı düşük ruh haline kayma söz konusudur. Manik belirtilerde enerjinin artması, çok mutlu ve neşeli olma, kendini önemli hissetme ve ajitasyon yer alırken, depresif belirtilerde ise enerji eksikliği, değersiz olduğunu düşünme, özgüven düşüklüğü ve intihar düşünceleri söz konusudur.
Bipolar bozukluk yaşayanlarda görülen belirtiler şunları içerir: Mutlu, coşkulu ya da mutsuz ve neşesiz olma gibi duygudurumda keskin değişiklikler, sabırsız, sinirli ve saldırgan olma, enerji eksikliği veya aşırı enerjik olma, daha az uyuma isteği, düşünce yoğunluğu nedeniyle konstrante olmada güçlük, cinsel istekte artış, yemek yeme isteğinde azalma, hızlı konuşma ve insanların sözünü kesme
Manik belirtiler şunlardır: Mutlu, neşeli ve coşkulu hissetme, Kendini önemli hissetme, Hızlı konuşma, konsantrasyonda azalma ve dikkatin dağılması, cinsel istekte artış, riskli kararlar vermek, uyku problemleri, çok para harcama, yargılama kapasitesinde azalma, düşünme ve konuşma içeriğinde artış, tahrik edici, uygun olmayan davranışlarda artış, alkol ve madde kullanımında artış
Depresif belirtiler de şunlardır: Üzgün ve mutsuz hissetme, sinirli ve gergin olma, enerji eksikliği, değersiz olduğuna inanma, umutsuzluk içinde olma, iştahsızlık, intihar düşüncesine sahip olma
Bipolar belirtilerinin üç veya daha fazlasının her gün görülmesi ve bir hafta veya daha uzun sürmesi gerekmektedir. Mani dönemi ani başlar ve tedavi edilmezse haftalarca sürebilir. Kişi genelde mani dönemi yaşarken hasta olduğunu fark etmez ya da tedaviyi reddetme eğilimindedir. Manik atağın başlangıcında ya da bağımsız bir atak olarak da görülebilen bir diğer durum da hipomanidir. Hipomani fazı, üretkenliğin arttığı ancak manik belirtilerin daha hafif olduğu bir dönemdir. Hipomani fazında belirtiler genellikle kişinin okul, iş ve sosyal çevresiyle bağlarını etkilemeyecek derece görülürler.
‘BİPOLAR BOZUKLUK NEDEN OLUR’
Bipolar bozukluk, tek bir neden yerine, çeşitli faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki düzensizlikler ve çevresel faktörler, hastalığın gelişiminde rol oynayan başlıca etkenlerdir.
Bakmadan Geçme
