Bazı seslere karşı kontrolsüz tepkiler: Misophonia (Mizofoni) nedir?
Misofonya, (Mizofoni) belirli seslere karşı aşırı öfke, tiksinti ve endişe gibi yoğun tepkiler gösterilmesine yol açan psikolojik bir durumdur. Bu sesler kişiden kişiye değişiklik gösterirken, bazı bireyler birden fazla tetikleyici sese karşı duyarlıdır. Kimileri tepkilerini kontrol edemese de, bazıları bu duyguları yönetebilmektedir.
Misophonia, mizofoni ya da misofonya olarak da bilinen bazı seslerden nefret ederek bu seslere karşı yoğun öfke, tiksinti ve endişe duyulmasına neden olan psikolojik bir durumdur. Bu sesler ve gürültüler insanları çok farklı şekilde etkileyebilir. Kişilerde bu reaksiyonlara sebep olan yalnızca bir tetikleme sesi olabildiği gibi bazı kişilerin birden fazla tetikleyici sesi olabilmektedir. Bazı kişiler hissettiklerini kontrol edemezken bazıları ise tepkilerini kontrol edebilir.
‘MİSOPHONİA (MİZOFONİ) HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR’
Misofonya belirtileri, tetikleyici seslere nasıl tepki verildiğine göre farklılık gösterir. Bu tepkiler savaş ya da kaç iç güdüsüne bağlı olarak geliştiğinden şu reaksiyonlar görülebilir:
Duygusal: Seslerle birlikte yoğun ve bunaltıcı duygular açığa çıkabilir. Çoğu kişide bu duygular hızla yoğunlaşarak artar. Bu rahatsızlık hızla öfkeye dönüşebilir.
Fiziksel: Seslerin tetiklemesiyle beraber otomatik olarak devreye giren kendini koruyan süreç ortaya çıkar. Bu da tehlikeli veya korkutucu bir durumda verdiğimiz tepkiyle benzerlik gösterir.
Davranışsal: Tetikleyici seslere yanıt olarak gerçekleşen davranışlardır. Genellikle dürtü veya içgüdüye dayalı olarak ortaya çıkar. Şiddet içeren tepkiler görülebilir.
Duygusal tepkilere bağlı olarak şu belirtiler görülür: Kızgınlık, Endişe, İğrenme, Korku, Öfke.
Fiziksel tepkiler ise şunları içerebilir: Kan basıncı artar, Göğüs basıncı ya da gerginliği oluşur, Tüyler diken diken olur, Kalp atış hızı artar, Terleme başlar.
Davranışsal reaksiyon belirtileri şöyledir:Tetikleyici seslerin olabileceği durumlardan kaçınmak, Tetikleyici ses duyulduğunda alandan uzaklaşmak, sesi çıkaran kişiye bağırmak gibi sözlü tepkiler vermek, sesi durdurmak için şiddet içermeyen eylemde bulunmak, nadir de olsa sesi durdurmak için şiddetli eylem gerçekleştirmek.
Belirtilerin şiddeti ve tepkiler farklılık gösterebilir. Misophonia semptomları az şiddetli olarak meydana geldiğinde sadece duygusal ve bedensel tepkiler meydana gelir. Bazı ağır vakalarda, kişi sözlerle ve davranışsal olarak güçlü tepki verebilir. Bu gibi zamanlarda, misofonisi olan kişi daha sonra yaptıklarının farkına vararak pişman olabilmektedir.
‘MİSOPHONİA (MİZOFONİ) NEDEN OLUR’
Mizofoniye neyin sebep olduğunu bilinmese de bazı faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir. Mizofoniye sahip olmanın olası faktörleri şöyle sıralanır: Beyin yapısındaki farklılıklar, aile geçmişi veya genetik yapı
‘MİSOPHONİA (MİZOFONİ) TEDAVİSİ’
Misofoni, resmi olarak tanınan bir hastalık olmasa da yarattığı etkiler tedavi edilebilir. Ruh sağlığı terapilerinin yanında misofoniyi tedavi etmek için; Tetikleyicileri belirleyerek bunların en aza indirmenin ve önlemenin yollarını bulmak, bu sesleri tetikleyecek tepkilerden kaçınmak için başa çıkma stratejileri geliştirmek gerekebilir. Bunun yanında mevcut tetikleyicilere karşı duyarlılığınızı azaltmak önemlidir.
Bakmadan Geçme
